Ergenlikte Riskli Davranışlar

Ergenlikte Riskli Davranışlar  – İnsan yaşamının belki de en önemli aşamalarından biri de ergenlik dönemidir. Gençlerin başarılı, sağlıklı ve yetkin birer yetişkin olarak yaşamlarına yön verebilmesi için gereken fırsatlara ve kaynaklara ulaşmasında ergenlik deneyiminin önemli bir payı vardır. Bu dönem aynı zamanda ergenin gelişimine etki eden risklerle karşılaşması bakımından da ergen için hassas bir öneme sahiptir.

Ergenlikte Riskli Davranışlar Nedir?

Çok sayıda gencin bu dönemde risk oluşturabilecek durumlarla karşılaştığı ve riskli davranışlara başvurduğu görülmektedir. Riskli davranışın ne olduğunu anlayabilmek için öncelikle riskli davranışın tanımını yapmamız gereklidir. Ergenlikte riskli davranışlar, toplumsal olarak problem olarak görülen, genel olarak ergenin ruhsal fiziksel sağlığını olumsuz etkileyebilen, ergenin yetkin bir yetişkin olma deneyimlerini engelleyebilen davranışlar olarak tanımlanabilmektedir.

Bu davranışlar;

• Madde ve alkol kötüye kullanımı,
• Antisosyal davranışlar (kendisine ya da bir başkasına zarar verebilecek davranışlar),
• Erken ve uygun olmayan cinsel deneyimler,
• Okul devamsızlığı ya da okul terki gibi kişinin yaşamını ve gelişimini tehdit edici davranışlardır.

Sıklıkla bir alanda problem davranış görülmeye başladığında  diğer alanda da risk davranışının görülmeye başladığı farkedilmektedir (madde kullanan bir gençte okul devamsızlığı ve  terkinin de görülmesi gibi). Bununla birlikte ergenlikte, riskli davranışlarla birlikte anksiyete, depresyon, somatik bir takım yakınmalar, sosyal olarak içe dönüklük ve intihar düşünceleri ve eğilimi eşlik edebildiği görülmektedir. Ergenin riskli davranışlara başvurmaya başlaması çoğu zaman bir anda gerçekleşmez ve öncesinde verdiği bir takım sinyallerle ergenin yaşamında yolunda gitmeyen bazı şeyler olduğunu ve bu sorunlarla baş edemediği durumlarda riskli davranışlara başvurabilme eğiliminde olabildiği söyleyebiliriz. Bu nedenle ergen için riskleri ve koruyucu faktörleri bilmek, sağlıklı bir gençlik gelişimi için ihtiyaç duyulan desteğin sağlanması,  riskleri önlemek ve riskli davranışların azalması için önemlidir.

Ergenlikte Riskli Davranışlar Ne Şekilde Ortaya Çıkar?

Yapılan pek çok araştırma riskli davranışların oluşumunda birden fazla faktörün etkisi olduğunu göstermektedir.

Ergenin;

• Bireysel özellikleri yanında bulunduğu sosyoekonomik çevresi,
• Ailesinin yapısı ve özellikleri,
• Aile ilişkileri,
• Arkadaş çevresi,
• Örnek aldığı rol modelin davranışları gibi faktörler riskli davranışların oluşumuna etken olmaktadır.

Var olan problem davranışın çok yönlü olması sebebiyle problem davranışın önlenmesine yönelik olarak ergen, aile ,çevre ve okulun eş güdümlü hareket edebileceği ergen odaklı müdahalelere ihtiyaç duyulmaktadır. Riskli davranışlarda çoğu zaman kişi çoğunlukla davranışlarının sonucunu düşünmeden riskli davranışlarda  bulunduğu ve özellikle ergenlikteki dürtüselliğin bu duruma neden olduğu görülmektedir.

Ergen Terapisinde Uygulanan Terapi Teknikleri

Ergen odaklı yapılan müdahaleler ile ergenin kendi ve diğerlerinin duygularını anlama ve karşılama, olumsuz duygu durumla baş edebilmeye yönelik bilişsel yeniden yapılandırma, dürtüsel, ben –merkezci ve katı düşünce yapılarını fark etme ve düzenleyebilmeleri amacıyla farkındalık çalışmaları, sosyal beceri ve problem çözme becerilerine yönelik çalışmalar, öfke yönetimi gibi alanlar da ergene yönelik çalışmalar planlanmaktadır.

Aile içi ilişkiler, ailenin problem çözme yöntemleri, ailesel yaşanabilecek kriz,travma ya da anne ve babada depresyon gibi etkenlerin anlaşılabilmesi ve çözüm aşamasında desteklenmesi amacıyla aile terapilerinden yararlanmanın riskli davranışların önlenmesine önemli katkıda bulunduğu görülmektedir.

Okul ve sosyal çevresinin riskli davranışların oluşumuna etkisinin araştırılması  ve gerekli durumlarda okulla da birlikte hareket etmek ergen odaklı müdahalelerde  oldukça fayda sağlamaktadır.

Riskli davranışların önlenmesinde ergen odaklı müdahale programı ile problem davranışın durdurulması ve önlenmesi ile  ergenin hem içinde bulunduğu dönemi en iyi şekilde geçirmesi hem de  geleceğine yönelik hayallerini, planlarını, isteklerini hayata geçirebilmesi için karşılaşabileceği fırsatlara ulaşabilmesi mümkün olabilmektedir.

Çocuğunuzdaki riskli davranışları önlemekte zorlanıyor ve önerilerimizi uygulamanıza rağmen yol alamadığınızı düşünüyorsanız merkezimizden randevu alabilir, çalışma şeklimizle ilgili detaylı bilgiye bağlantıdan ulaşabilirsiniz.