Nedir Bu Narsist Korkusu?

Son zamanlarda çeşitli mecralarda hem uzmanların, hem de bu durumdan mustarip çoğu kişinin “narsistler” hakkında paylaşımlarıyla sıkça karşılaştım ve bu konuyu ben de ele almak istedim.

Elbette bir narsistle ilişkide olmak zorlayıcı bir deneyim; ancak yazılıp çizilenlere baktıkça böyle kimselerin sanki insanüstü varlıklar ya da hastalıklı, yok edilmesi gerekilen kimseler gibi lanse edildiklerine sıkça şahit oldum. Onlardan nasıl kurtuluruz, onlarla nasıl baş ederiz, onlara nasıl hadlerini bildiririz başlıklı sayısız paylaşımla karşılaştım. Üstelik bu paylaşımlardan yola çıkarak sevgilisine, annesine, babasına, patronuna ve daha nicesine kişilik bozukluğu tanısı koyan meslek dışı çok fazla kişi gözlemledim.

Aslında hepimiz biraz narsistiz!

Sanılanın aksine narsisizm aslında hepimizin hayatında var olan doğal bir süreç. Başka türlü nasıl kendimizi düşünür ya da severdik? Narsistik çekirdek hepimizde mevcut. Hayatımızın daha ilk yıllarında deneyimlediğimiz ve ölene kadar da içimizde taşıdığımız bir olgu. Her insan bir öteki tarafından beğenilmek, sevilmek ve onaylanmak ister. Bu oldukça doğal bir arzudur ancak patolojik narsisizm için yaşamınızın ilk yıllarında ortaya çıkan bu sevgi ve ilgi isteğinde ciddi ihmaller gerekir. Sanılanın aksine narsistler çok güçlü ya da mükemmel insanlar değillerdir, ağır ihmaller sebebiyle gelişimsel travmaları yıllarca yaşamış olan zayıf kimselerdir. Bu yönlerini gizlemek için büyüklenmeci davranışlara sahiplerdir sadece.

Bir narsist tarafından sevilmek…

Az önce söylediğim gibi hepimizin içinde narsisistik bir parça mevcut. Başka türlü böylesine zor beğenen, sevgisini dile getirmekte zorlanan, kendini çok yükseklerde gören biriyle neden birlikte olmak istensin ki? Zaten bir narsist kişiyi tam da bu noktadan yakalar: “Bu kadar zor beğenen ve mükemmel görünen biri işte tam da beni seçti!” Müthiş bir sevilme ve beğenilme arzusu ile koşulur kendisine. Süreç ise tam bir hayal kırıklığıdır; narsist tarafından sevilme arzusu ve kendisinden gelmeyen karşılık ile yaşanan hüsran ve öfke, sonrasında devam eden sonsuz çatışmalar ve ilişki denemeleri…

Neden bazıları narsist sever?

Karşılaştığım paylaşımlarda genelde narsistler odak noktasıydı ancak neredeyse hiçbir yerde bir narsistle ilişki yaşayan kişilere dair herhangi bir açıklama yoktu. Nasıl oluyor da insanı bu denli manipüle eden, eleştiren, sevgisini ve ilgisini vermekte bu kadar zorlanan hatta kişinin özgüvenini yerle bir eden böylesine kibirli biri ile yıllar boyunca ilişki sürebiliyordu?

Yazımın başında belirttiğim gibi hepimizin içinde narsistik bir çekirdek var ve bu çekirdek sevilmekten, beğenilmekten ve arzu edilmekten besleniyor. Bazı kimselerde onaylanma ve bir öteki tarafından beğenilme arzusu daha fazladır. Genellikle kendini sevmekte zorlanan kimselerde bu istek çok daha yoğun olur.

İşte işler tam da burada karışır: “İlişkinin başında bana bu kadar iyi davranan, beni ilgiye, sevgiye boğan, inanılmaz düşünceli sevgilim ben ne yaptım da bana böyle kötü davranmaya başladı?”

Kendimizi tam olarak sevip, kendimize tam olarak güvenmiyorsak bu değişime karşılık “ona ne oldu?” sorusunu sormak yerine “ben ne yaptım?” diye sorarız. Zaten hasarlı olan özgüvenimiz partnerimizin bu değişimi ile su üstüne çıkar. Sonrasında başlangıçtaki ilişki haline dönebilmek ve tekrar o ilgiyi ve sevgiyi alabilmek için bir narsistle yıllar geçer. Narsistlerle ilişki içinde olan birçok kimsenin ebeveynlerinden en az birinin narsisistik eğilimler içinde olduğunu biliyoruz. İşte yaşamınızın ilk yıllarında deneyimlediğiniz ilişki biçimi tekrar karşınızda! Bu ilişki size o kadar tanıdık geliyor ki, iyi hissettirmese bile alışkın olduğunuz bir ilişki biçimi olduğu için güven veriyor ve ayrılamıyorsunuz.

Kişinin kendi suçluluk veya utanç duygusundan kurtulup, bu ilişkiyi hak etmediğini düşündüğü noktada narsistle olan ilişki biter. Bir narsistin aslında değil sizi, kendisi dahil kimseyi sevemediği, empati kuramadığını farkedip, aslında bu ilişkide olup biten her şey yüzünden kendinizi suçlamayı bıraktığınız süreçte ilişki sonlanacaktır.

Bir narsistle baş etmenin en iyi yolu önce kendinizi sevmeniz ve onaylamanızdır. Gerisi kendiliğinden gelir.

Bu konu hakkında nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız veya uyguladığınız yöntemler işe yaramıyorsa bireysel psikoterapi hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgiye bağlantıdan ulaşabilir, merkezimizden randevu almak için buradan bizlere erişebilirsiniz.

Aysun Erol

Psikolog/Psikoterapist