Çocuğunuzu Nasıl Takdir Edersiniz?
Ailelerden sıklıkla ‘Çocuğum yapmaması gereken bir şey yaptığında ne yapmalıyım?’, ‘Çocuğum kitap okumuyor, bu alışkanlığı ona nasıl kazandırabilirim?’ gibi sorularla bizlere başvuruyorlar. Birçok aile çocuğunun yaptığı olumsuz davranışları nasıl azaltabileceğine odaklanıyor. Bunun tam tersine bakalım çocuğunuzun olumlu davranışlarında ne gibi söylemlerde bulunursunuz, nasıl davranırsınız?
Çocuklar takdir, övgü sözcükleriyle olumlu davranışları tekrar yapmaya eğilimli olurlar. Olumlu davranışlar arttıkça da olumsuz davranışların görülme sıklığı azalıyor. Peki siz hangi takdir kelimelerini kullanırsınız?
‘Aferin’ artık günlük hayatımızda kullandığımız alışagelmiş sözcüklerden biri haline geldi aynı teşekkür ederim, iyi günler, günaydın gibi. Elbette bu sözcükler de anlamlı nezaket cümlelerinden fakat bazen ne için takdir aldığımızı da duymak bizi daha da motive etmez mi ?
Senaryo:
-Anne ödevlerimi yaptım!
-Aferin oğlum!
-…(Yapılması gereken bir şey yaptım. Aslında ne de zor yaptım. Aklım hep dersten sonra oynayacağım oyuna gitti. Ama ben zar zor odak noktamı derse çevirdim. Ödev annem için çok önemli.)
Alternatif senaryo:
-Anne ödevlerimi yaptım!
-Ödevlerinin hepsini bitirdin. Bütün dikkatini vererek yaptığın için ve sorumluluğunu aldığın için teşekkür ederim. (Ödev yapmana değil aferinim, sana, çabana!)
Aferin de teşekkür etmek gibi, günaydın demek gibi nankör kelimelerden sanırım. Kullanıldıkça etkisi azalıyor. Belli bir zaman sonra çocuklar için çok da bir anlam ifade etmemeye başlıyor. Aslında yapılması gerekene değil de çabayı, başarıya ulaşmak için uğruna kaybetmeyi göze aldıklarını, sabrını takdir etmek gerekir. Artık bizim için düşünmeden söylediğimiz kelimeler arasına girmiş bu sebeple önerim pratik yaparak bu dili değiştirmeniz olacak. Tüm dikkatinizi vererek belki temas kurarak çocuğunuzun çabasını takdir edebilirsiniz.
‘Aferin’ demek yerine;
- Bu dinazoru yaparken renkleri ne kadar da güzel kullanmışsın.
- Bu origamiyi nasıl yaptın bana da anlatabilir misin?
- Sokak canlılarını düşünüp onları besliyor olman beni gururlandırdı.
- Kaşığa ihtiyacım olduğunu da nereden bildin? Keki karıştırırken ihtiyacım olan tam olarak da buydu!
- Ödevlerini zamanında yaptın. Bende oyun saati için çok sabırsızlanıyorum.
- Sepetleri taşırken çok zorlanmana rağmen onları odana kadar götürmeyi başardın.
Bazı bakım verenlerle bu konuyu konuştuğumuzda ‘Eyvah yine aferin dedim!’ gibi tepkiler alabiliyoruz. Burada ‘aferin’ yasaklı bir kelime değil. Unutmayın! Bol pratikle ve biraz empatiyle çocuğunuz ile daha iyi ve yakın iletişim kurabilirsiniz.
Bu konu hakkında nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız veya uyguladığınız yöntemler işe yaramıyorsa çocuk ve ailelere yönelik psikoterapi hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgiye bağlantıdan ulaşabilir, merkezimizden randevu almak için buradan bizlere erişebilirsiniz.
Psikolojik Danışman Özlem Tören