Kendine Zarar Verme Davranışı Olan Ergene Nasıl Yaklaşılmalı?

Kendine Zarar Verme Davranışı Olan Ergene Nasıl Yaklaşılmalı?

Kendine zarar verme davranışı gizli olarak yapıldığı için ailelerin anlaması biraz zaman almaktadır. Eğer çocuğunuzun davranışlarında değişiklikler varsa, kolunda, ellerinde, bacaklarında iyileşmeyen yaralar varsa, sosyal olarak içe kapandıysa, sıcak havalarda bile uzun kollu giymek için ısrar ediyorsa nedenini sorgulamanızda fayda var demektir.

Eğer kendine zarar verdiğini fark ederseniz öncelikle sakinliğinizi korumaya çalışın ve yüksek düzeyde bir tepki vermeyin. Önyargılı bir şekilde yaklaşmamaya özen gösterin. Bu davranışın ilk fark edildiği an aileler için de şok edici ve şaşırtıcı bir nitelik taşıdığından önce siz kendi sakinliğinizi korumaya çalışın. Konuşmak için üzerinden bir kaç saat geçmesini bekleyin. Çocuğunuzun bu davranışı neden yaptığını anlayabilmek için onu dinleyip anlamaya çalışın. Bir kerelik bir hareket olduğunu söylese bile bu konuda onu konuşmaya teşvik edin. ‘Şu anda gerçekten kötü göründüğünü fark ettim, her şey yolunda mı?’ Kendini nasıl hissediyorsun? Ne zamandan beri böyle hissediyorsun? gibi açık uçlu sorular sorarak onu konuşmaya teşvik edebilirsiniz. Bunun onun için zor olduğunu anladığınızı ona ifade edin. Onu yargılamayacağınızı ve onun yanında olduğunuzu hissettirin. İletişim kurmak için onu cesaretlendirin. Sizinle paylaşabileceğini ve ona her koşulda yardım edeceğinizi ona hissettirin. Bu davranışı ne zamanlarda, neden yapma ihtiyacı duyduğunu anlaması için ona yardım edin. Birlikte daha fazla vakit geçirmeye gayret edin. Yaşadığı problemleri anlamasına yardımcı olun ve onu ciddiye aldığınızı hissettirin. Yapabildiği her pozitif davranış için onu motive edin.

Çocuğunuzun kendini kötü hissettiğinde kendisine nelerin iyi geleceğini bulması konusunda ona yardımcı olun. Problemlerini çözmesi için, kendisine çeşitli yollar geliştirmesine yardımcı olun. Bir arkadaşla veya güvendikleri bir insanla konuşmak, egzersiz yapmak, telefonla konuşmak, resim yapmak, müzik dinlemek veya hissettiklerini yazmak vb gibi olabilir. Kendisine yardım edebilecek insanları bulmasında ona yardımcı olun.

Eğer bir arkadaşınız yada ailenizden biri size kendine zarar verme düşüncesi olduğunu söyleyip bunu sizden sır olarak saklamanızı istediyse bu konuda onu yeterince dinlediğinizden ve anladığınızdan emin olun. Onun da sizin onu dinlediğinizden emin olmasını sağlayın. Ancak kişinin hayatının tehlikede olduğunu düşünüyorsanız, mümkün olduğunca çabuk yardım istemelisiniz. Bunu anlatmanın en doğru olacağı kişinin kim olabileceğine beraber karar verebilirsiniz. Eğer kişi işbirliğine yanaşmıyorsa, durumu kime anlattığınızı ve niçin anlattığınızı ona söyleyin. Daha sonra onun ve sizin bu konuda uzman bir görüş almanız gerektiğini anlatın. Birlikte olduğunuzu ve onun yanında olduğunuzu hissettirin. 

Tedavi sürecini kısaca kendisine anlatmak tedavi olmaya istekli olması için önemli bir adım olacaktır. Tedavi de kendine zarar verme düşüncesi olan ergenlerde baş edemediği, rahatsız edici öfke, kaygı, reddedilme gibi duyguları ile baş etmeyi öğretmek için uygulanan terapiler kullanılmaktadır. Danışanın bu sorunu ne zamanlarda, ne sıklıkla, nasıl bir yöntemle, hangi koşullarda ve zamanlarda, hangi bir duygununun etkisi ile yaptığını anlamak tedavi planını oluşturmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu davranışın yapılmasına aile içi ilişkiler neden olduğu düşünülürse aynı zamanda aile terapisi ile de süreç desteklenmektedir. Ergen çocuklarının bu davranışını neden yaptığını aileler anlamakta zorluk çekmektedir. Tedavide, ailenin bu durumun sorun olduğunu ve çocuğun kendiliğinden durduracağı bir davranış olmadığını anlaması, çocukla empati yapabilmesi sağlamaktadır.  İlaç tedavileri ise özellikle eşlik eden psikiyatrik durumun tedavisi için uygulanır ve ilaçlarla birlikte yapılan psikoterapiler oldukça başarılı sonuçlar sağlar.

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz önerileri denemenize rağmen yol alamadığınızı düşünüyorsanız çocuk ve aile terapisi hizmetimiz hakkında detaylı bilgiye bağlantıdan ulaşabilir randevu almak için merkezimizi arayabilirsiniz.

Ece Gürani

Çocuk ve Ergen Psikoloğu/Psikoterapist