İlişkilerde Duygusal Yanıt Vericilik

İlişkilerde Duygusal Yanıt Vericilik – Hemen hemen hepimiz âşık olduğumuzda, doğal olarak ve kendiliğinden partnerimize yoğunlaşırız. Birbirimize dikkat kesiliriz. Partnerimizin her hareketine, her kelimesine, her duygu ifadesine aşırı duyarlılık gösteririz. Ancak zamanla, çoğumuz sevdiğimiz kişiye karşı daha az özenli, daha ilgisiz, hatta daha bezgin bir tavır takınırız. Duygusal antenlerimizin ayarı bozulur. Peki değişen şey nedir?

Aşk ilişkileri duygusal bağlardır. En yakınımızdakilere duygusal yönden yakın olma arzusu, birçok önceliğimizi bile gölgede bırakan duygusal bir önceliktir. Sevdiğimiz kişiyle güvenli duygusal bağ kurma ihtiyacı, milyonlarca yıllık evrim tarafından şekillendirilmiştir. Sevgi bağı hepimiz için güvenli bir limandır.

Sevgi bağını kaybetmek ve yalnızlık olasılığı panik ve korku yaratan bir durumdur. Çiftler arasında zamanla güvenli bağ kaybolduğunda, eşler birbirlerini suçlamaya başlar, bir taraf yanıt almak için saldırganlaşır diğer tarafta tamamen kendini kapatıp durumu umursamamaya çalışılabilir. Her iki durumdaki kişide aslında korkmuştur ve sadece farklı şekilde başa çıkmaya çalışıyordur. Suçlama-uzaklaşma bir kez başladığında bu döngü bütün korkuları ve yalnızlık duygularını artırır. Mantıksal beceriler bunu değiştiremez. Diyaloglardaki bu suçlamalar kopmaya karşı haykırışlardır ve protestolardır. Sadece sarılıp güven veren bir sevgili bu korkuyu yatıştırabilir. Eğer yeniden bir yakınlaşma gerçekleşmezse mücadele sürer gider.

Duygu Odaklı Çift Terapisi modeli çiftlerin kaybettikleri bu güvenli bağı yeniden kurmalarını, duygusal yakınlığı ve duygusal yanıt vericiliği oluşturmak için yeni örüntüler geliştirmelerini sağlar. Benim yanımda mısın sorusuna güven tazeleyen bir yanıt bulmalarına olanak sağlar. İhtiyaçlarını fark eden çiftler bunu nasıl konuşacaklarını ve yeniden nasıl yakınlaşacaklarını öğrenirler. Bu beceriyi bir kez öğrenen geliştiren çiftler birlikte karşılaştıkları her sorunlarında ilişkilerini daha da güçlendirerek devam ettirebilirler.

Duygusal yanıt vericilik nasıl sağlanır?

• Erişilebilirlik: Sana ulaşabilir miyim?

Kendinizi güvensiz hissettiğinizde bile partnerinize açık olmak demektir. Alışıldık kendinizi koruma yöntemlerinizi bir yana bırakıp en derin ihtiyaçlarınızı kabul etmek zor, hatta acı verici gelebilir. Duygularınızı anlamak için mücadele etmeye istekli olmalısınız. Böylece söz konusu duygular çok yoğun ve ezici olmaktan çıkar. Partnerinizin bağlanmayla ilgili ihtiyaçlarınızı açık bir şekilde görmesine izin vermezseniz bu ihtiyaçlarınızı karşılama şansınız da azalır.

• Yanıt Vericilik: Bana duygusal olarak yanıt vereceğin konusunda sana güvenebilir miyim?

Bu sevgilinize yönelmek ve onun duygularının, ihtiyaçlarının ve korkularının sizi etkilediğini göstermek demektir. Gelen mesajları ve işaretleri tanımak ve ona rahatlatıcı ve umursayıcı mesajlar yollamak demektir. Duyarlı yanıt vericilik bizi her zaman duygusal olarak etkiler ve fiziksel olarak rahatlatır.

• Duygusal Bağlılık-Katılım: Bana değer verdiğinde ve yakınımda duracağından emin olabilir miyim?

Bağlılık sevdiğiniz kişiye karşı sevgi, saygı ile yakınlık duymak ve göstermek demektir. Duygusal katılım sadece sevdiğiniz kişiye sunduğunuz özel ilgi demektir.

Duygu Odaklı Çift Terapisinin temel çalışma modeli yukarıda bahsedilen güvenli bağın kopmasıyla oluşan çatışmayı çiftlerin fark etmelerini sağlayarak, ilişkiyi iyileştirmek ve güvenli bağın yeniden kurulması için görünmeyen duyguların ve bağlanma ihtiyaçlarına odaklanıp bu ihtiyaçların partnerler tarafından karşılanmasını sağlamaktır.

Aşağıdaki egzersizi partnerinizle birlikte uygulayarak ilişkinizdeki güvenli bağınızı gözden geçirip  bağlanma ihtiyaçlarınızı fark edip eşinizle paylaşabilirsiniz.

• Şu andaki partnerinizle olan ilişkinize odaklanın. Kendinizi güvende hissetmek, sevildiğinizi hissetmek için en çok neye ihtiyaç duyduğunuz düşünün. Bunu yazın ve sonra partnerinizle karşılıklı olarak yazdıklarınızı konuşun.

Bu konuşmalarda sıklıkla kullanılan ifadelerin bir kısmı aşağıdadır. İşinize yarayan bir ifade varsa size en uygun olan cümleyi işaretleyin ve partnerinize gösterin.

• Senin için özel olduğumu ve ilişkimize gerçekten değer verdiğini hissetmeye ihtiyacım var. Senin için ilk sırada geldiğim ve hiçbir şeyin ikimizden daha önemli olmadığı hakkında ikna edilmeye ihtiyacım var.
• Senin tarafından bir partner ve sevgili olarak istendiğimi ve beni mutlu etmenin senin için önemli olduğunu hissetmeye ihtiyacım var.
• Hatalarımla ve eksik yönlerimle sevildiğimi ve kabul edildiğimi hissetmeye ihtiyacım var. Mükemmel olamam.
• Bana ihtiyaç duyduğunu, beni yakınında istediğini hissetmeye ihtiyacım var.
• Duygularımı, kırgınlıklarımı ve ihtiyaçlarımı önemsemene, dolayısıyla güvende olduğumu hissetmeye ihtiyacım var.
• Sana en çok ihtiyaç duyduğum zamanda beni terk etmeyeceğini ve yanımda olacağın için sana güvenebileceğimi hissetmeye ihtiyacım var.
• Sesime kulak verdiğini ve bana saygı duyduğunu hissetmeye ihtiyacım var. Lütfen beni uzaklaştırma ya da benim için kötü şeyler düşünme. Bana seninle nasıl birlikte olacağımı öğrenmem için bir şans ver.
• Beni duyduğuna ve her şeyi bir yana bırakabileceğine güvenmeye ihtiyacım var.
• Bana sarılmanı isteyebileceğimi ve bunu istemenin benim için ne kadar zor olduğunu anlamana ihtiyacım var.

İlişkinizde yaşadığınız problemler ile baş etmekte zorlanıyorsanız bireysel ve çift görüşmeleri için merkezimize başvurarak destek alabilirsiniz.

*Sue Johnson’nun Bana Sıkıca Sarıl kitabından alıntılanmıştır.