Okula Uyum Süreci
Okul çocuğun ilk kez anne babasının sağladığı güvenli ortamdan çıktığı ve evinden başka bir yerde uzun süre geçirdiği yerdir. Buranın kendine ait kuralları, rutinleri ve alışılması gereken öğretmenleri vardır. Bu durum çocukların okulun özellikle ilk günlerinde kaygı, güvensizlik, terk edilme ve tedirginlik duygularını yaşamalarına neden olabilir. Yeni bir ortama girmeleri, anneden ayrılmak, kalabalık sınıflar ve hatta tuvaletin yerini bilmemek dahil her şey bu duyguların sebebi olabilir.
Okula uyum süreci her çocukta farklı olabilir, kimi çocuk ilk günden kimisi ise ilk ayın sonunda alışmış olur. Her çocuk birbirinden farklıdır ve uyum süreçlerinin farklı olması da normaldir. Bu süreçte siz ebeveynlerin çocuklarınıza yardım olabileceğiniz en önemli noktaları sıraladık;
Tutarlı olun. Çocuğunuz okulda olumsuz tepkiler verebilir, hayal kırıklığına uğramayın. Okulu çocuğunuzun yeni rutininin bir parçası haline getirirken, tutarlı olmanın anahtar kelime olduğunu kendinize hatırlatın. Bu sürecin çocuğunuza yaşadığı geçici olumsuz duygularla baş edebilme ve sorunlarla yüzleşebilmesi için önemli bir fırsat olduğunu unutmayın.
Rahatlatan bir nesne hazırlayın. Özellikle okul öncesi dönemde ayrılma kaygısını gidermek ve oryantasyon sürecinde kendisini güvende hissetmesini sağlamak için çocuğunuz, kendisine evini hatırlatacak bir nesneyi okula getirebilir. Çok küçük nesneler bile çocuğunuza alışık olmadığı bir ortamda güvenlik hissi sağlayabilir.
Güle güle derken; sabah çocuğunuzla kısa ve hoş bir şekilde vedalaşmanız, onun beklentisini olumlu anlamda şekillendirecektir. Günün sonunda çocuğunuzu almaya geldiğinizde, ona söz verdiğiniz gibi okul sonrası almaya geldiğinizi vurgulayın. Böylece çocuğunuz size güvenecek ve her sabah okula gelirken ayrılmanız hüzünlü olmayacaktır.
Birden uzaklaşmayın. Gidişinizin her zaman nedenini açıklayın, çocuğunuza verdiğiniz sözü her zaman yerine getirin ve aniden okuldan ayrılmanızın çocuğunuzu daha çok korkutacağını unutmayın. Vedalaşma ritüelinize her zaman sadık kalın.
Çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamayın. Çocuğunuzu bu süreçte takdir etmek sağlıklı bir geçiş için en iyi yoldur. Bazı çocuklar aileleri ile vedalaşırken ağlamayabilirler, fakat başka bir şekilde duygularını gösterebilirler. Bazı öğrenciler ise her seferinde ağlayarak tepki verirler. Çocuğunuzun tam ve başarılı bir şekilde okula alışması zaman alacaktır.
Okula bırakma zamanları haricinde çocuğunuzun uyum sürecine destek olabilmek için evdeki davranışlarınızla ilgili diğer önemli noktalar ise şu şekildedir;
-Çocuğunuz okuldan eve geldiğinde günün nasıl geçtiğine dair sohbet edip, okul deneyimlerini paylaşmasını sağlamak rahatlamasını sağlar ve süreci hızlandırır.
-Bu sohbet esnasında, çocuğunuzun sorgulanıyormuş gibi hissetmemesi önemlidir. Daha ziyade onun hayatına ve neler yaptığına ilgi duyduğunuzu çocuğunuza hissettirirseniz onun da ilgisini pekiştirmiş olursunuz.
-Sorgulanıyormuş gibi hissetmemesi için şu şekilde sorular sorabilirsiniz;
“Yeni tanıştığın 3 kişinin ismini söyler misin?”
“Okulda çok güldüğün bir şey oldu mu?”
“Kiminle oyun oynamak seni en çok mutlu etti?”
“Sınıftaki kurallardan evdeki kurallara benzeyenler var mı?”
“Sen öğretmen olsaydın öğrencilerinle gününü nasıl geçirirdin?”
-Sohbet etmek istemiyorsa ısrarcı olmayın, rahatlaması ve dinlenmesi için zaman tanıyın. Gününün nasıl geçtiğini kendisi anlatması için fırsat tanımanız önemli olacaktır.
–“Sıkıldın mı?” ya da “Korkma!” gibi ifadeleri kullanmaktan kaçının.
–“Yemeğini yemezsen öğretmenine söyleyeceğim” gibi tehdit cümleleri öğretmenine ya da okuluna karşı olumsuz duygular beslemesine neden olabilir.
-Bir önceki akşamdan kıyafetlerini ve çantasını hazırlayarak sabahki telaşı önleyebilirsiniz.
Okula uyum süreci çocuk ve aile için önemli bir deneyimdir. Anne babadan ayrılmanın, kuralların olduğu bir yerde uzun süre vakit geçirmenin ilk adımıdır. Bu süreci sevgi dolu, tutarlı ve güvende hissederek geçirdikçe çocuğunuzun uyum süreci hızlanacaktır.
Yukarıdaki önerileri uygulamanıza rağmen çocuğunuzun okula uyum sürecinde hala zorlandığını gözlemliyorsanız çocuk ve aile terapilerimiz hakkındaki detaylı bilgiye buradan ulaşabilir, merkezimizden randevu almak için bizlere bağlantıdan erişebilirsiniz.
Uzman Klinik Psikolog
Miray Sanan